Παρασκευή 6 Αυγούστου 2010
Ο Αλάν Κόεν, ενας θεραπευτής που ζει στη Χαβάη, επεξεργάζεται το ίδιο θέμα. Διηγείται ότι στις διαλέξεις του, όταν ρωτά ποιος είναι δυσαρεστημένος με την εργασία του το 70% του ακροατηρίου σηκώνει το χέρι. Ο Κόεν δημιούργησε ένα σύστημα με δώδεκα βήματα, που θα μας βοηθήσουν να ξαναβρούμε την «ευλογία» μας (είναι μαθητής του Campbell) :
1. Πείτε την αλήθεια στον εαυτό σας: χωρίστε ένα φύλλο χαρτί σε δυο στήλες και γράψτε αριστερά τι θα θέλατε πολύ να κάνετε. Στη συνέχεια, γράψτε δεξιά τι κάνετε χωρίς ενθουσιασμό. Γράψτε, σαν να μην υπήρχε περίπτωση να διαβάσει κάποιος ό, τι έχετε μπροστά στα μάτια σας. Μην κατακρίνετε και μην αποδοκιμάσετε τις απαντήσεις σας.
2. Ξεκινήσετε σιγά, σιγά ξεκινήστε όμως: τηλεφωνήστε στο ταξιδιωτικό σας γραφείο, ψάξτε για κάτι που να ταιριάζει στον προϋπολογισμό σας. Πηγαίνετε να δείτε την ταινία που συνέχεια αναβάλλατε. Αγοράστε το βιβλίο που επιθυμούσατε. Να είστε γενναιόδωρος με τον εαυτό σας και θα δείτε ότι ακόμα και αυτά τα μικρά βήματα θα σας κάνουν να νιώσετε πιο ζωντανός.
3. Σταματήστε αργά, σταματήστε όμως: ορισμένα πράγματα εξαντλούν τελείως την ενέργεια σας. Είναι πράγματι, ανάγκη να πάτε στη συνεδρίαση εκείνης της επιτροπής ; Είναι ανάγκη να βοηθήσετε κάποιον, που δεν θέλει να βοηθηθεί; Ο προϊστάμενος σας έχει άραγε το δικαίωμα να απαιτεί, εκτός από την εργασία σας, να παραβρεθείτε και στις ίδιες εορτές μ’ εκείνον ; Αν πάψετε να κάνετε όσα δεν σας ενδιαφέρουν, θα διαπιστώσετε ότι απαιτούσατε από τον εαυτό σας περισσότερα απ’ ότι οι άλλοι πραγματικά ζητούσαν από εσάς.
4. Ανακαλύψετε τα μικρά ταλέντα σας: τι λένε οι άλλοι ότι εσείς κάνετε καλά; Τι κάνετε με όρεξη ακόμη και αν δεν είστε τέλειοι στην εκτέλεση; Αυτά τα μικρά ταλέντα είναι κρυφά μηνύματα από τα άδηλα μεγάλα ταλέντα σας.
5. Ξεκινήστε την επιλογή σας: αν κάτι σας ευχαριστεί, μη διστάζετε. Αν αμφιβάλλετε, κλείστε τα μάτια σας, φανταστείτε ότι πήρατε την επιλογή Α’ και αναλογιστείτε τι τυχόν θα ακολουθούσε. Κάνετε τα ίδια με την επιλογή Β’. Η απόφαση που θα σας φέρει πιο κοντά στη ζωή, θα είναι η σωστή –ακόμη και αν δεν πρόκειται για την εύκολη.
6. Μη βασίζετε τις επιλογές σας σε οικονομικά οφέλη: θα’ ρθούν, αν πραγματικά κάνετε κάτι με ενθουσιασμό. Το ίδιο δοχείο, από τα χέρια ενός αγγειοπλάστη που λατρεύει ό,τι κάνει, ή από τα χέρια ενός ανθρώπου που μισεί την τέχνη του, δεν έχει την ίδια ψυχή. Θα πουληθεί γρήγορα (στην πρώτη περίπτωση) ή θα παραγκωνιστεί (στη δεύτερη).
7. Εμπιστευτείτε τη διαίσθηση σας: η πιο ενδιαφέρουσα δουλεία είναι εκείνη που σας επιτρέπει να είστε δημιουργικός. Ο Αϊνστάιν έλεγε : «Δεν έφτασα στην κατανόηση του Σύμπαντος μόνο με τα Μαθηματικά». Ο Ντεκάρτ, ο πατέρας της λογικής, επεξεργάστηκε τη μέθοδο του με βάση ένα όνειρο που είδε.
8. Μη φοβάστε να αλλάξετε ιδέες: αν σας ενοχλεί που παραμερίσατε μια απόφαση σας, ξανασκεφθείτε την επιλογή σας. Μην αντιστέκεστε σε κάτι που σας ευχαριστεί.
9. Μάθετε να ξεκουράζεστε: μια ημέρα την εβδομάδα, χωρίς να σκέφτεστε τη δουλεία σας και τελικά το υποσυνείδητό σας θα βοηθήσει. Πολλά προβλήματα λύνονται χωρίς τη βοήθεια της λογικής.
10. Αφήστε τα πράγματα να δείχνουν τον πιο χαρούμενο δρόμο: αν παλέψετε υπερβολικά για κάτι χωρίς αποτέλεσμα, να γίνεστε πιο ευέλικτοι και να παραδοθείτε στους δρόμους που σας δείχνει η ζωή. Αυτό δεν θα πει ότι εγκαταλείπετε τη μάχη, ότι τεμπελιάζετε ή ότι παραδίνετε τα πράγματα σε ξένα χέρια, απλώς καταλάβατε ότι η δουλειά με αγάπη χαρίζει δυνάμεις και πότε απελπισία.
11. Διαβάστε τα σημάδια: είναι μια προσωπική γλώσσα δεμένη με τη διαίσθηση, που ακούγεται την κατάλληλη στιγμή. Ακόμη και αν τα σημάδια δείχνουν κατεύθυνση αντίθετη από εκείνη που σχεδιάσατε, ακολουθήστε τα . Πότε πότε θα κάνετε λάθος, είναι όμως ο μόνος τρόπος να μάθετε αυτήν την καινούργια γλώσσα.
12. Τελικά ρισκάρετε ! Οι άνθρωποι που άλλαξαν τον κόσμο, ξεκίνησαν τον δρόμο τους με μια πράξη πίστης. Πίστεψε στη δύναμη των ονείρων σας. Ο Θεός είναι δίκαιος και δεν θα γέμιζε την καρδία σας με μια μη πραγματοποιήσιμη επιθυμία. http://whiteran.blogspot.com/2008_07_01_archive.html
Το τραγούδι του Σείκιλου
Το αρχαιότερο παγκοσμίως γνωστό τραγούδι, του οποίου σώζονται πλήρως και οι στίχοι και η μουσική, περιέχει ένα σαφές και διαχρονικό επικούρειο μήνυμα. Το έγραψε μετά το 200 πx σε επιτύμβια στήλη κάποιος Σείκιλος από τις Τράλλεις της Μικράς Ασίας, μιας μεγαλούπολης στην κοιλάδα του ποταμού Μαίανδρου.
Η στήλη είναι κυλινδρική, έχει ύψος περίπου 40 εκατοστά και περιέχει στην κοινή ελληνική της ελληνιστικής εποχής ένα επίγραμμα δώδεκα λέξεων και ένα μέλος (τραγούδι) δεκαεφτά λέξεων μαζί με τη μουσική του. Στην κορυφή της στήλης, το επίγραμμα αναφέρει τον άνθρωπο που το έγραψε, καθώς και το σκοπό για τον οποίο το έγραψε: ΕΙΚΩΝ Η ΛΙΘΟΣ ΕΙΜΙ. ΤΙΘΗΣΙ ΜΕ ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΝΘΑ ΜΝΗΜΗΣ ΑΘΑΝΑΤΟΥ ΣΗΜΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΝ (Εγώ η πέτρα είμαι μια εικόνα. Με έβαλε εδώ ο Σείκιλος σαν διαχρονικό σήμα αθάνατης μνήμης). Στη μέση υπάρχουν οι στίχοι του τραγουδιού μαζί με τα σύμβολα της μελωδίας, η οποία είναι του λεγόμενου φρυγικού τύπου: ΟΣΟΝ ΖΗΣ ΦΑΙΝΟΥ, ΜΗΔΕΝ ΟΛΩΣ ΣΥ ΛΥΠΟΥ. ΠΡΟΣ ΟΛΙΓΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟ ΖΗΝ, ΤΟ ΤΕΛΟΣ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΑΙΤΕΙ (Όσο ζεις λάμψε, καθόλου μη λυπάσαι. Για λίγο διαρκεί η Ζωή, ο χρόνος καθορίζει το τέλος). Στο κάτω μέρος της στήλης αναγράφεται η αφιέρωση ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΥΤΕΡΠΗΙ (Ο Σείκιλος στην Ευτέρπη), αλλά δεν γίνεται κατανοητό εάν πρόκειται για τη σύζυγο, την ερωμένη, τη φίλη, την αδελφή ή την κόρη του, ή και απλώς τη Μούσα της μουσικής. Την τελευταία υπόθεση προσωπικά τη θεωρώ πιθανότερη επειδή δεν αναφέρεται κάποια συγγένεια, όπως συνήθιζαν οι πρόγονοί μας στις επιτύμβιες στήλες.
Είναι ολοφάνερο πως το διαχρονικό μήνυμα της στήλης, που αναφέρει το επίγραμμα, παραδίδεται από το τραγούδι. Το μήνυμα αυτό αντιστοιχεί στο επικούρειο απόφθεγμα «όσο ζούμε πρέπει να χαιρόμαστε όπως οι θεοί» γιατί ο θάνατος είναι το τέλος και δεν υπάρχει συνέχεια. Εμφανώς επικούρεια είναι όλα τα αναφερόμενα συστατικά του μέλους: η ηδονή της ζωής, η αταραξία, καθώς και το τελικό όριο της ζωής, ο θάνατος. Αυτό το διαχρονικό μήνυμα αθάνατης μνήμης πιθανότατα ήθελε να μεταδώσει ο Σείκιλος στους συνανθρώπους του, όπως αργότερα ο άλλος μεγάλος επικούρειος Μικρασιάτης, ο Διογένης Οινοανδεύς, που κατέγραψε τη διδασκαλία του Επίκουρου σε τοίχο της πόλης του για να δείξει το δρόμο της ευτυχίας στις επόμενες γενιές, όπως έγραψε ο ίδιος. Διότι οι αληθινά ευτυχισμένοι άνθρωποι δεν είναι μεμψίμοιροι, φθονεροί και μισάνθρωποι, αλλά θέλουν αυτή τη γλυκύτητα που τους πλημμυρίζει να τη μοιραστούν με τον πονεμένο, τον καταπιεσμένο και το φοβισμένο συνάνθρωπό τους. Ο Επίκουρος, ο πρώτος μεγάλος διαφωτιστής της ανθρωπότητας και ένας από τους ελάχιστους πραγματικά ευτυχισμένους ανθρώπους του καιρού του, έδειξε τον δρόμο της φιλίας, της συμπόνοιας, της επιδίωξης της κοινής ευτυχίας. Και εκείνοι που ακολούθησαν το Δάσκαλο συνέχισαν στον ίδιο δρόμο. Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν στην ιστορία παραδείγματα επικουρείων που κυνήγησαν άλλους ανθρώπους ή συνεργάστηκαν με τυραννικά καθεστώτα για προσωπικά οφέλη.
Όμως, είναι ενδιαφέρον πως, από όσο γνωρίζω, κανείς αρχαιολόγος ή μουσικολόγος ως τώρα δεν έχει συνδέσει την επιτύμβια στήλη του Σείκιλου με την Επικούρεια φιλοσοφία! Η πιο διαδεδομένη άποψη, που προτάθηκε προ εικοσαετίας από τον Αμερικανό καθηγητή Γιον Σόλομον και κυκλοφορεί στους πανεπιστημιακούς κύκλους, είναι ότι ο Σείκιλος έγραψε στην επιτύμβια στήλη κάποιου προσφιλούς του προσώπου, ίσως της συζύγου του, ένα τραγούδι του κρασιού! Για ποιό λόγο το έκανε αυτό ο Σείκιλος δεν το εξηγεί ούτε ο καθηγητής Σόλομον ούτε κανείς άλλος, ίσως γιατί τα νεκροταφεία όλου του κόσμου είναι γεμάτα από...τραγούδια του κρασιού, με διαχρονικά μηνύματα όπως το «ακόμη ένα ποτηράαακι» ή το «παίξτε μου διπλοπενιά και ο μήνας έχει εννιά»... Και δεν πέρασε από το μυαλό κανενός αρχαιομαθούς καθηγητή ότι η μόνη κοσμοθεωρία στην ελληνιστική εποχή που πρέσβευε συγχρόνως και την χαρά της ζωής και το οριστικό τέλος του θανάτου (χωρίς το μύθο της επιβίωσης της ψυχής) ήταν η διδασκαλία του Επίκουρου. Ή μήπως κάποιοι το αντιλήφθηκαν αυτό και το αποσιώπησαν;
Η επιτύμβια στήλη ανακαλύφθηκε το 1883 στην τουρκική πόλη Αϊδίνιο, όπως είναι το σύγχρονο όνομα των αρχαίων Τραλλέων. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922 η στήλη χάθηκε και πολλά χρόνια αργότερα ξαναβρέθηκε σε έναν κήπο τουρκικού σπιτιού. Η ιδιοκτήτρια του σπιτιού είχε κόψει τη βάση της στήλης για να την χρησιμοποιήσει σαν βάζο για λουλούδια... Σήμερα φυλάσσεται στο Εθνικό Μουσείο της Δανίας στην Κοπεγχάγη, αλλά πιστά αντίγραφά του υπάρχουν σε διάφορα μουσεία. Όταν επισκέφθηκα την Ολλανδία τον περασμένο Μάιο, είδα στο Μουσείο Άλλαρντ Πίερσον του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ ένα από αυτά τα αντίγραφα μαθαίνοντας για πρώτη φορά την ύπαρξη αυτού του μοναδικού μνημείου υψηλού πολιτισμού. Αυτού του σπάνιου συνδυασμού της ομορφιάς της τέχνης με το ρεαλιστικό μήνυμα της χαράς της ζωής και της άφοβης και γενναίας αντιμετώπισης του θανάτου. Γιατί η αληθινή τέχνη, όπως μας απέδειξαν οι αρχαίοι φίλοι μας Σείκιλος και Λουκρήτιος, είναι διαχρονική και μιλάει για τη φύση των πραγμάτων, κατευθείαν στο μυαλό και την καρδιά του ανθρώπου ειλικρινά και
ευχάριστα.
Η στήλη είναι κυλινδρική, έχει ύψος περίπου 40 εκατοστά και περιέχει στην κοινή ελληνική της ελληνιστικής εποχής ένα επίγραμμα δώδεκα λέξεων και ένα μέλος (τραγούδι) δεκαεφτά λέξεων μαζί με τη μουσική του. Στην κορυφή της στήλης, το επίγραμμα αναφέρει τον άνθρωπο που το έγραψε, καθώς και το σκοπό για τον οποίο το έγραψε: ΕΙΚΩΝ Η ΛΙΘΟΣ ΕΙΜΙ. ΤΙΘΗΣΙ ΜΕ ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΝΘΑ ΜΝΗΜΗΣ ΑΘΑΝΑΤΟΥ ΣΗΜΑ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΝ (Εγώ η πέτρα είμαι μια εικόνα. Με έβαλε εδώ ο Σείκιλος σαν διαχρονικό σήμα αθάνατης μνήμης). Στη μέση υπάρχουν οι στίχοι του τραγουδιού μαζί με τα σύμβολα της μελωδίας, η οποία είναι του λεγόμενου φρυγικού τύπου: ΟΣΟΝ ΖΗΣ ΦΑΙΝΟΥ, ΜΗΔΕΝ ΟΛΩΣ ΣΥ ΛΥΠΟΥ. ΠΡΟΣ ΟΛΙΓΟΝ ΕΣΤΙ ΤΟ ΖΗΝ, ΤΟ ΤΕΛΟΣ Ο ΧΡΟΝΟΣ ΑΠΑΙΤΕΙ (Όσο ζεις λάμψε, καθόλου μη λυπάσαι. Για λίγο διαρκεί η Ζωή, ο χρόνος καθορίζει το τέλος). Στο κάτω μέρος της στήλης αναγράφεται η αφιέρωση ΣΕΙΚΙΛΟΣ ΕΥΤΕΡΠΗΙ (Ο Σείκιλος στην Ευτέρπη), αλλά δεν γίνεται κατανοητό εάν πρόκειται για τη σύζυγο, την ερωμένη, τη φίλη, την αδελφή ή την κόρη του, ή και απλώς τη Μούσα της μουσικής. Την τελευταία υπόθεση προσωπικά τη θεωρώ πιθανότερη επειδή δεν αναφέρεται κάποια συγγένεια, όπως συνήθιζαν οι πρόγονοί μας στις επιτύμβιες στήλες.
Είναι ολοφάνερο πως το διαχρονικό μήνυμα της στήλης, που αναφέρει το επίγραμμα, παραδίδεται από το τραγούδι. Το μήνυμα αυτό αντιστοιχεί στο επικούρειο απόφθεγμα «όσο ζούμε πρέπει να χαιρόμαστε όπως οι θεοί» γιατί ο θάνατος είναι το τέλος και δεν υπάρχει συνέχεια. Εμφανώς επικούρεια είναι όλα τα αναφερόμενα συστατικά του μέλους: η ηδονή της ζωής, η αταραξία, καθώς και το τελικό όριο της ζωής, ο θάνατος. Αυτό το διαχρονικό μήνυμα αθάνατης μνήμης πιθανότατα ήθελε να μεταδώσει ο Σείκιλος στους συνανθρώπους του, όπως αργότερα ο άλλος μεγάλος επικούρειος Μικρασιάτης, ο Διογένης Οινοανδεύς, που κατέγραψε τη διδασκαλία του Επίκουρου σε τοίχο της πόλης του για να δείξει το δρόμο της ευτυχίας στις επόμενες γενιές, όπως έγραψε ο ίδιος. Διότι οι αληθινά ευτυχισμένοι άνθρωποι δεν είναι μεμψίμοιροι, φθονεροί και μισάνθρωποι, αλλά θέλουν αυτή τη γλυκύτητα που τους πλημμυρίζει να τη μοιραστούν με τον πονεμένο, τον καταπιεσμένο και το φοβισμένο συνάνθρωπό τους. Ο Επίκουρος, ο πρώτος μεγάλος διαφωτιστής της ανθρωπότητας και ένας από τους ελάχιστους πραγματικά ευτυχισμένους ανθρώπους του καιρού του, έδειξε τον δρόμο της φιλίας, της συμπόνοιας, της επιδίωξης της κοινής ευτυχίας. Και εκείνοι που ακολούθησαν το Δάσκαλο συνέχισαν στον ίδιο δρόμο. Για το λόγο αυτό δεν υπάρχουν στην ιστορία παραδείγματα επικουρείων που κυνήγησαν άλλους ανθρώπους ή συνεργάστηκαν με τυραννικά καθεστώτα για προσωπικά οφέλη.
Όμως, είναι ενδιαφέρον πως, από όσο γνωρίζω, κανείς αρχαιολόγος ή μουσικολόγος ως τώρα δεν έχει συνδέσει την επιτύμβια στήλη του Σείκιλου με την Επικούρεια φιλοσοφία! Η πιο διαδεδομένη άποψη, που προτάθηκε προ εικοσαετίας από τον Αμερικανό καθηγητή Γιον Σόλομον και κυκλοφορεί στους πανεπιστημιακούς κύκλους, είναι ότι ο Σείκιλος έγραψε στην επιτύμβια στήλη κάποιου προσφιλούς του προσώπου, ίσως της συζύγου του, ένα τραγούδι του κρασιού! Για ποιό λόγο το έκανε αυτό ο Σείκιλος δεν το εξηγεί ούτε ο καθηγητής Σόλομον ούτε κανείς άλλος, ίσως γιατί τα νεκροταφεία όλου του κόσμου είναι γεμάτα από...τραγούδια του κρασιού, με διαχρονικά μηνύματα όπως το «ακόμη ένα ποτηράαακι» ή το «παίξτε μου διπλοπενιά και ο μήνας έχει εννιά»... Και δεν πέρασε από το μυαλό κανενός αρχαιομαθούς καθηγητή ότι η μόνη κοσμοθεωρία στην ελληνιστική εποχή που πρέσβευε συγχρόνως και την χαρά της ζωής και το οριστικό τέλος του θανάτου (χωρίς το μύθο της επιβίωσης της ψυχής) ήταν η διδασκαλία του Επίκουρου. Ή μήπως κάποιοι το αντιλήφθηκαν αυτό και το αποσιώπησαν;
Η επιτύμβια στήλη ανακαλύφθηκε το 1883 στην τουρκική πόλη Αϊδίνιο, όπως είναι το σύγχρονο όνομα των αρχαίων Τραλλέων. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922 η στήλη χάθηκε και πολλά χρόνια αργότερα ξαναβρέθηκε σε έναν κήπο τουρκικού σπιτιού. Η ιδιοκτήτρια του σπιτιού είχε κόψει τη βάση της στήλης για να την χρησιμοποιήσει σαν βάζο για λουλούδια... Σήμερα φυλάσσεται στο Εθνικό Μουσείο της Δανίας στην Κοπεγχάγη, αλλά πιστά αντίγραφά του υπάρχουν σε διάφορα μουσεία. Όταν επισκέφθηκα την Ολλανδία τον περασμένο Μάιο, είδα στο Μουσείο Άλλαρντ Πίερσον του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ ένα από αυτά τα αντίγραφα μαθαίνοντας για πρώτη φορά την ύπαρξη αυτού του μοναδικού μνημείου υψηλού πολιτισμού. Αυτού του σπάνιου συνδυασμού της ομορφιάς της τέχνης με το ρεαλιστικό μήνυμα της χαράς της ζωής και της άφοβης και γενναίας αντιμετώπισης του θανάτου. Γιατί η αληθινή τέχνη, όπως μας απέδειξαν οι αρχαίοι φίλοι μας Σείκιλος και Λουκρήτιος, είναι διαχρονική και μιλάει για τη φύση των πραγμάτων, κατευθείαν στο μυαλό και την καρδιά του ανθρώπου ειλικρινά και
ευχάριστα.
Πέμπτη 5 Αυγούστου 2010
Ο Μικρός Ναυτίλος
Ὅ,τι μπόρεσα ν΄ ἀποχτήσω μία ζωὴ ἀπὸ πράξεις ὁρατὲς γιὰ ὅλους,
ἑπομένως νὰ κερδίσω τὴν ἴδια μου διαφάνεια,
τὸ χρωστῶ σ΄ ἕνα εἶδος εἰδικοῦ θάρρους ποὺ μοῦ ῾δωκεν ἡ Ποίηση:
νὰ γίνομαι ἄνεμος γιὰ τὸ χαρταετὸ καὶ χαρταετὸς γιὰ τὸν ἄνεμο,
ἀκόμη καὶ ὅταν οὐρανὸς δὲν ὑπάρχει.
Δὲν παίζω μὲ τὰ λόγια.
Μιλῶ γιὰ τὴν κίνηση, ποὺ ἀνακαλύπτει κανεὶς νὰ σημειώνεται μέσα στὴ «στιγμή»,
ὅταν καταφέρει νὰ τὴν ἀνοίξει καὶ νὰ τῆς δώσει διάρκεια.
Ὁπόταν, πραγματικά, καὶ ἡ Θλίψις γίνεται Χάρις καὶ ἡ Χάρις Ἄγγελος·
ἡ Εὐτυχία Μοναχὴ καὶ ἡ Μοναχὴ Εὐτυχία.
Μὲ λευκές, μακριὲς πτυχὲς πάνω ἀπὸ τὸ κενὸ
ἕνα κενὸ γεμάτο σταγόνες πουλιῶν,
αὖρες βασιλικοῦ καὶ συριγμοὺς ὑπόκωφου Παραδείσου.
Οδυσσέας Ελύτης
ἑπομένως νὰ κερδίσω τὴν ἴδια μου διαφάνεια,
τὸ χρωστῶ σ΄ ἕνα εἶδος εἰδικοῦ θάρρους ποὺ μοῦ ῾δωκεν ἡ Ποίηση:
νὰ γίνομαι ἄνεμος γιὰ τὸ χαρταετὸ καὶ χαρταετὸς γιὰ τὸν ἄνεμο,
ἀκόμη καὶ ὅταν οὐρανὸς δὲν ὑπάρχει.
Δὲν παίζω μὲ τὰ λόγια.
Μιλῶ γιὰ τὴν κίνηση, ποὺ ἀνακαλύπτει κανεὶς νὰ σημειώνεται μέσα στὴ «στιγμή»,
ὅταν καταφέρει νὰ τὴν ἀνοίξει καὶ νὰ τῆς δώσει διάρκεια.
Ὁπόταν, πραγματικά, καὶ ἡ Θλίψις γίνεται Χάρις καὶ ἡ Χάρις Ἄγγελος·
ἡ Εὐτυχία Μοναχὴ καὶ ἡ Μοναχὴ Εὐτυχία.
Μὲ λευκές, μακριὲς πτυχὲς πάνω ἀπὸ τὸ κενὸ
ἕνα κενὸ γεμάτο σταγόνες πουλιῶν,
αὖρες βασιλικοῦ καὶ συριγμοὺς ὑπόκωφου Παραδείσου.
Οδυσσέας Ελύτης
Ο μικρός πρίγκηπας
Αλλά ήρθε η στιγμή που ο μικρός πρίγκηπας, αφού πολύ περπάτησε στην άμμο, στους βράχους και στα χιόνια, ανακάλυψε επιτέλους ένα δρόμο. Κι όλοι οι δρόμοι οδηγούν στους ανθρώπους. «Καλημέρα», είπε. Ήταν ένας ανθισμένος κήπος με τριαντάφυλλα. «Καλημέρα», είπαν τα τριαντάφυλλα. Ο μικρός πρίγκηπας τα κοίταξε. Έμοιαζαν όλα στο λουλούδι του. «Τι είσαστε;», τα ρώτησε έκπληκτος. «Είμαστε τριαντάφυλλα», είπαν τα τριαντάφυλλα. «Α!» έκανε ο μικρός πρίγκηπας... Κι αισθάνθηκε πολύ δυστυχισμένος. Το λουλούδι του του 'χε πει, πως ήταν το μοναδικό στο σύμπαν. Και να που υπήρχαν πέντε χιλιάδες, όλα τους όμοια, μέσα σ' έναν μόνο κήπο. «θα αισθανόταν πολύ προσβεβλημένο, αν το 'βλεπε αυτό», σκέφτηκε, «θα 'βηχε πολύ καί θα 'κανε πως πεθαίνει, για ν' αποφύγει τη γελοιοποίηση. Και θα 'μουνα υποχρεωμένος να κάνω, πως το φροντίζω, γιατί αλλιώς για να με ταπεινώσει κι εμένα, θ' άφηνόταν στ' αλήθεια να πεθάνει...» Μετά σκέφτηκε κι αυτό: «Νόμιζα, πως έχω τον πλούτο ενός μοναδικού στον κόσμο λουλουδιού καί δεν έχω παρά ένα συνηθισμένο τριαντάφυλλο. Αυτό καί τα τρία μου ηφαίστεια, που μου φτάνουν ως το γόνατο και που το ένα τους ίσως να 'χει σβύσει για πάντα, δεν με κάνουν δα και κανένα μεγάλο πρίγκηπα...» Καί ξάπλωσε στα χορτάρια κι έκλαψε. Τότε είναι που παρουσιάστηκε η αλεπού. «Καλημέρα», είπε η αλεπού. «Καλημέρα», απάντησε ευγενικά ό μικρός πρίγκηπας, που στράφηκε μα δεν είδε τίποτα. «Εδώ είμαι», είπε η φωνή, «κάτω απ' τη μηλιά...» «Ποια είσαι;», είπε ο μικρός πρίγκηπας. «Είσαι πολύ όμορφη...» «Είμαι μια αλεπού», είπε η αλεπού. «Έλα να παίξεις μαζί μου», της πρότεινε ο μικρός πρίγκηπας. «Είμαι τόσο λυπημένος...». «Δεν μπορώ να παίξω μαζί σου», είπε η αλεπού. «Δεν είμαι εξημερωμένη». «Α! συγνώμην» έκανε ο μικρός πρίγκηπας. Αλλά μετά από σκέψη πρόσθεσε: «Τι σημαίνει «εξημερώνω»;» (...) «Είναι κάτι πολύ ξεχασμένο», είπε η αλεπού. «Σημαίνει «δημιουργώ δεσμούς"». «Δημιουργώ δεσμούς;» «Βέβαια», είπε η αλεπού. «Για μένα, ακόμα δεν είσαι παρά ένα αγοράκι εντελώς όμοιο με εκατό χιλιάδες άλλα αγοράκια. Και δεν σ' έχω ανάγκη. Και δεν μ' έχεις ανάγκη ούτε κι εσύ. Για σένα, δεν είμαι παρά μια αλεπού όμοια με εκατό χιλιάδες αλεπούδες. Όμως, αν μ' εξημερώσεις, θα 'χουμε ανάγκη ο ένας τον άλλο. θα 'σαι για μένα μοναδικός στον κόσμο, θα 'μαι για σένα μοναδική στον κόσμο...» «Αρχίζω να καταλαβαίνω», είπε ο μικρός πρίγκηπας. «Υπάρχει ένα λουλούδι... νομίζω ότι με έχει εξημερώσει...» «Μπορεί», είπε η αλεπού. (...) Αλλά η αλεπού ξαναγύρισε στην ιδέα της: «Ή ζωή μου είναι μονότονη. Κυνηγώ κότες, οι άνθρωποι με κυνηγούν. Όλες οι κότες μοιάζουν μεταξύ τους, κι όλοι οι άνθρωποι μοιάζουν μεταξύ τους. Έτσι πλήττω λιγάκι. Αλλά αν μ' εξημερώσεις, η ζωή μου θα 'ναι σα φωτισμένη απ' τον ήλιο. θ' αναγνωρίζω έναν ήχο βημάτων πού θα 'ναι διαφορετικός απ' όλους τους άλλους. Τ' άλλα βήματα με κάνουν να ξαναγυρνώ κάτω απ' τη γη. Τα δικά σου θα με καλούν σα μουσική να βγω απ' την υπόγεια φωλιά μου. Και μετά, κοίτα! Βλέπεις εκεί κάτω τους κάμπους με το στάρι; Εγώ δεν τρώω ψωμί. Το στάρι εμένα μού είναι άχρηστο. Οι κάμποι του σταριού δεν μου θυμίζουν τίποτα. Κι αυτό είναι θλιβερό. Αλλά έχεις μαλλιά χρυσαφιά. Έτσι θα 'ναι θαυμάσια, αν μ' εξημερώσεις! Το στάρι, που είναι χρυσαφί, θα με κάνει να σε θυμάμαι. Και θα μ' αρέσει ν' ακούω τον άνεμο στα στάρια...» Η αλεπού σώπασε καί κοίταξε για πολύ το μικρό πρίγκηπα: «Σε παρακαλώ ...εξημέρωσέ με!», είπε. (...) Έτσι ο μικρός πρίγκηπας εξημέρωσε την αλεπού. Κι όταν πλησίασε η ώρα της αναχώρησης: «Α!» είπε η αλεπού... «θα κλάψω». «Εσύ φταις», είπε ο μικρός πρίγκηπας, «εγώ δεν ήθελα καθόλου το κακό σου, αλλά θέλησες να σ' εξημερώσω». «Ναι σίγουρα», είπε η αλεπού. «Αλλά θα κλάψεις!», είπε ο μικρός πρίγκηπας. «Ναι σίγουρα», είπε η αλεπού. «Τότε δεν κερδίζεις τίποτα!» «Κερδίζω», είπε η αλεπού, «εξ αιτίας του χρώματος που έχει το στάρι.» Μετά πρόσθεσε. «Πήγαινε να ξαναδείς τα τριαντάφυλλα, θα καταλάβεις ότι το δικό σου είναι μοναδικό στον κόσμο, θα ξανάρθεις να μ' αποχαιρετήσεις, κι εγώ θα σου χαρίσω ένα μυστικό.» Ο μικρός πρίγκηπας πήγε να δει τα λουλούδια (...) καί ξανάρθε στην αλεπού: «Αντίο» είπε. «Αντίο», είπε η αλεπού. «Να το μυστικό μου. Είναι πολύ απλό: μόνο με την καρδιά βλέπεις καλά. Την ουσία δεν την βλέπουν τα μάτια.» «Την ουσία δεν την βλέπουν τα μάτια», επανέλαβε ο μικρός πρίγκηπας, για να το θυμάται. «Ο χρόνος που έχασες για το τριαντάφυλλό σου αυτός είναι που κάνει το τριαντάφυλλό σου τόσο σημαντικό.» «Ο χρόνος πού έχασα για το τριαντάφυλλό μου...», έκανε ο μικρός πρίγκηπας, για να το θυμάται. «Οι άνθρωποι ξέχασαν αυτή την αλήθεια», είπε η αλεπού. «Αλλά εσύ δεν πρέπει να το ξεχάσεις. Γίνεσαι για πάντα υπεύθυνος γι' αυτό που έχεις εξημερώσει. Είσαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλό σου...» «Είμαι υπεύθυνος για το τριαντάφυλλό μου», επανέλαβε ο μικρός πρίγκηπας, για να το θυμάται.
Αntoine des Saint Exupery
Κ.Δημουλά (Συνέντευξη)
....- Γιατί γκρεμίζονται τα όνειρα κ. Δημουλά;
«Ίσως επειδή δεν υπάρχουν ιδιοκτήτες ονείρων που να τα φροντίζουν και να τα συντηρούν. Περιφερόμενοι άστεγοι τα κατοικούν, συχνά πολλοί μαζί στο ίδιο όνειρο - ετοιμόρροπη κατάσταση. Αφήνω που τα περισσότερα όνειρα είναι χτισμένα επάνω σε μπαζωμένα ρέματα. Έναν μικρό σεισμό να κάνει ο ύπνος κι ένας ισχυρός να προκληθεί από το ρήγμα της αφύπνισης, σωριάστηκαν».
- Και τα αισθήματα, γιατί βρίσκουν όπως λέτε «αλλήθωρη ανταπόκριση»;
«Ακούστε, δεν ξέρω πόσην αδιαμφισβήτητη ευθύτητα είχαν τα βλέμματα που εσείς δεχθήκατε, αλλά εγώ, και τα 2/3 τουλάχιστον της ανθρωπότητας, χρειάστηκε πολλές φορές να πούμε: "Εδώ, εμένα κοίτα, κοίτα με καλά στα μάτια"».
- «Ν' αντέξεις είναι το ζητούμενο, όχι να καταλάβεις», γράφετε σε ένα από τα καινούργια ποιήματά σας (το «Πάλι σε συγχωρώ»). Μα, δεν είναι ηττοπαθής αυτή η στάση;
«Αν σ' αυτά που λέω, βλέπετε ηττοπάθεια, τότε σημαίνει ότι ηττήθηκε η σαφήνεια του στίχου, το νόημά του. Ν' αντέξουμε, προσπαθούμε, κάθε τι που μας πονάει, παραιτούμενοι από το να το κατανοήσουμε. Επειδή δεν κατανοείται το επώδυνο».
- «Ήχος απομακρύνσεων». Εσείς από τι έχετε απομακρυνθεί σε σχέση με τα όσα καταθέτατε στις προηγούμενες ποιητικές συλλογές σας;
«Απομακρύνθηκα από εκείνη τη "Φρόνηση", την "ψεύτρα", που ξεγέλαγε τον Καβάφη λέγοντάς του: "Αύριο. Έχεις πολύν καιρό"».
- Εγώ σας βλέπω τρυφερή, ανθεκτική, επιεική, καθόλου διεκδικητική. Όμως τα ποιήματά σας βάζουν κι άλλες αποχρώσεις. Τι άνθρωπος είστε;
«Δεν ξέρω. Πάντως είμαι πολύ φιλόξενη σε κάθε ατέλεια και αδυναμία. Παρέχω άσυλο βεβαίως, αλλά όχι και συγγνώμη πάντα».
- Μπορεί ένας ποιητής να είναι και καλός ως ποιητής και ευτυχισμένος ως άνθρωπος;
«Και καλός ποιητής και ευτυχισμένος; Πάει πολύ. Σαν μεγάλη εύνοια το βλέπω...».
από συνέντευξή της στη Μ. Χαρτουλάρη στα νεα
«Ίσως επειδή δεν υπάρχουν ιδιοκτήτες ονείρων που να τα φροντίζουν και να τα συντηρούν. Περιφερόμενοι άστεγοι τα κατοικούν, συχνά πολλοί μαζί στο ίδιο όνειρο - ετοιμόρροπη κατάσταση. Αφήνω που τα περισσότερα όνειρα είναι χτισμένα επάνω σε μπαζωμένα ρέματα. Έναν μικρό σεισμό να κάνει ο ύπνος κι ένας ισχυρός να προκληθεί από το ρήγμα της αφύπνισης, σωριάστηκαν».
- Και τα αισθήματα, γιατί βρίσκουν όπως λέτε «αλλήθωρη ανταπόκριση»;
«Ακούστε, δεν ξέρω πόσην αδιαμφισβήτητη ευθύτητα είχαν τα βλέμματα που εσείς δεχθήκατε, αλλά εγώ, και τα 2/3 τουλάχιστον της ανθρωπότητας, χρειάστηκε πολλές φορές να πούμε: "Εδώ, εμένα κοίτα, κοίτα με καλά στα μάτια"».
- «Ν' αντέξεις είναι το ζητούμενο, όχι να καταλάβεις», γράφετε σε ένα από τα καινούργια ποιήματά σας (το «Πάλι σε συγχωρώ»). Μα, δεν είναι ηττοπαθής αυτή η στάση;
«Αν σ' αυτά που λέω, βλέπετε ηττοπάθεια, τότε σημαίνει ότι ηττήθηκε η σαφήνεια του στίχου, το νόημά του. Ν' αντέξουμε, προσπαθούμε, κάθε τι που μας πονάει, παραιτούμενοι από το να το κατανοήσουμε. Επειδή δεν κατανοείται το επώδυνο».
- «Ήχος απομακρύνσεων». Εσείς από τι έχετε απομακρυνθεί σε σχέση με τα όσα καταθέτατε στις προηγούμενες ποιητικές συλλογές σας;
«Απομακρύνθηκα από εκείνη τη "Φρόνηση", την "ψεύτρα", που ξεγέλαγε τον Καβάφη λέγοντάς του: "Αύριο. Έχεις πολύν καιρό"».
- Εγώ σας βλέπω τρυφερή, ανθεκτική, επιεική, καθόλου διεκδικητική. Όμως τα ποιήματά σας βάζουν κι άλλες αποχρώσεις. Τι άνθρωπος είστε;
«Δεν ξέρω. Πάντως είμαι πολύ φιλόξενη σε κάθε ατέλεια και αδυναμία. Παρέχω άσυλο βεβαίως, αλλά όχι και συγγνώμη πάντα».
- Μπορεί ένας ποιητής να είναι και καλός ως ποιητής και ευτυχισμένος ως άνθρωπος;
«Και καλός ποιητής και ευτυχισμένος; Πάει πολύ. Σαν μεγάλη εύνοια το βλέπω...».
από συνέντευξή της στη Μ. Χαρτουλάρη στα νεα
Ράινερ Μαρία Ρίλκε "Η γονιμότητα'' είναι μία, είτε είναι πνευματική είτε σαρκική
Είστε τόσο νέος, τόσο πριν από κάθε αρχή, ώστε θα ήθελα, όσο μου είναι δυνατόν, να σας παρακαλέσω να έχετε υπομονή για όλα τα άλυτα προβλήματα της καρδιάς σας και να προσπαθήσετε να αγαπήστε τα ίδια σας τα ερωτήματα σαν κλειστά δώματα και σαν βιβλία που είναι γραμμένα σε μια πολύ ξένη γλώσσα. Μην ψάχνετε τώρα για εκείνες τις απαντήσεις που δεν είναι δυνατόν να σας δοθούν, γιατί απλούστατα, δεν θα μπορούσατε να τις βιώσετε. 'Αλλωστε, αυτό είναι που μας ενδιαφέρει: να βιώνουμε τα πάντα. Τώρα βιώνετε τα ερωτήματα. 'Ισως αργότερα μπορέσετε, σιγά σιγά και χωρίς να το αντιληφθείτε, να βιώσετε τις απαντήσεις. 'Ισως φέρνετε μέσα σας τη δυνατότητα, ως έναν εξαιρετικά ευτυχή και αγνό τρόπο ζωής, να δημιουργείτε και να πλάθετε. διαπαιδαγωγήστε τον εαυτό σας προς τούτο - όμως δεχθείτε οτιδήποτε σας παρουσιάζεται με μεγάλη εμπιστοσύνη, και όταν ακόμη προέρχεται από τη δική σας βούληση, από κάποια ανάγκη του εσωτερικού σας κόσμου. δεχθείτε το και μην μισείτε τίποτε. Η σάρκα είναι δύσκολο πράγμα. αυτό είναι βέβαιο. 'Όμως, οτιδήποτε πήραμε από τους παλαιότερους, είναι δύσκολο. σχεδόν καθετί το σημαντικό είναι δύσκολο, και σημαντικά είναι τα πάντα. Αν μόνον αυτό αντιληφθείτε και φτάσετε στο σημείο εσείς ο ίδιος, από την ευφυία και το ποιόν σας, από τις εμπειρίες σας, την παιδική σας ηλικία και από τη δύναμή σας να αποκτήσετε μια τελείως δική σας [από παράδοση και ήθη ανεπηρέαστη] σχέση με τη σάρκα, τότε δεν πρέπει να φοβάστε πλέον μην τυχόν χαθείτε ή μην τυχόν φανείτε ανάξιος του πιο ακριβού σας αγαθού.
Η σαρκική ηδονή είναι ένα αισθητηριακό βίωμα, τίποτε παραπάνω απ' ό,τι η αγνή ματιά ή η αγνή, απλή γεύση που χαρίζει στη γλώσσα ένας όμορφος καρπός. αυτό είναι μια μεγάλη, απέραντη εμπειρία που μας παρέχει μια από τις γνώσεις για τον κόσμο: την πληρότητα και τη λαμπρότητα της γνώσης γενικά, και δεν είναι κακό επειδή την κοινωνούμε. κακό είναι επειδή σχεδόν όλοι κακοποιούν και σπαταλούν και χρησιμοποιούν σαν διεγερτικό αυτές τις εμπειρίες στις κουρασμένες στιγμές της ζωής τους και σαν διασκέδαση, και όχι σαν περισυλλογή για εξύψωση. Οι άνθρωποι βέβαια μετέτρεψαν ακόμη και την τροφή σε τούτο: η στέρηση από τη μια, και η αφθονία από την άλλη, θόλωσαν, κυριολεκτικά, τη διαύγεια αυτής της ανάγκης. το ίδιο θολές έγιναν όλες οι μεγάλες, απλές ανάγκες όπου η ζωή ανανεώνεται. 'Ομως ο καθένας μπορεί να τις αποσαφηνίσει για το άτομό του και να τις βιώσει [και, αν όχι ο καθένας που συμβαίνει να είναι πάρα πολύ εξαρτημένος, τότε βεβαίως ο ερημίτης]. Αυτός μπορεί να φέρει στη μνήμη του ότι όλη η ομορφιά στα ζώα και στα φυτά είναι μια σιωπηλή, διαρκής μορφή της αγάπης και του πάθους, και δεν μπορεί να δει το ζώο όπως βλέπει και το φυτό: υπομονετικά και όλος θέληση να ενωθεί και να πολλαπλασιασθεί και να αυξηθεί, όχι από σαρκική ηδονή, όχι από σαρκικό πάθος. υποταγμένος σε αναγκαιότητες που είναι μεγαλύτερες από την ηδονή και το πάθος, και ισχυρότερες από τη θέληση και την αντίσταση. Να δεχόταν ο άνθρωπος ταπεινότερα αυτό το μυστικό, απ' αυτό που η Γης και τα πιο μικροσκοπικά της πράγματα είναι γεμάτα, και να το έφερνε μαζί του, να το δεχόταν αγόγγυστα και να αισθανόταν με περισσότερη σοβαρότητα πόσο φοβερά δύσκολο είναι παρά να το αντιμετωπίζει αψήφιστα! Ας έβλεπε μόνον με σεβασμό τη γονιμότητα που μόνον μία υπάρχει, είτε είναι πνευματική, είτε σαρκική. επειδή και η πνευματική δημιουργία κατάγεται από την υλική, είναι ομοούσιο πράγμα μ' αυτήν, αλλά βεβαίως μια λεπτότερη, γοητευτικότερη και περισσότερο αιώνια επανάληψη της σαρκικής ηδονής. "Η σκέψη ότι είσαι δημιουργός, ότι παράγεις, ότι διαμορφώνεις" είναι, χωρίς τη διαρκή, τη μεγάλη επιβεβαίωση και πραγμάτωσή της μέσα στον κόσμο, ένα Τίποτε, είναι, χωρίς τη μυριόπτυχη επιδοκιμασία από πράγματα και ζώα, ένα Τίποτε - και η απόλαυση που μας παρέχει είναι μόνον γι' αυτό το λόγο τόσο απερίγραπτα όμορφη και πλούσια, επειδή είναι γεμάτη από κληροδοτημένες θύμησες, από γόνεμα και γέννηση εκατομμυρίων. Στη σκέψη ενός δημιουργού επιζούν χιλιάδες ξεχασμένες ερωτικές νύχτες και τον γεμίζουν μεγαλείο και μέγεθος. Και αυτοί που σμίγουν τις νύχτες και αγκαλιάζονται μέσα στη λικνιστική ηδονή, επιτελούν ένα σημαντικό έργο και συγκεντρώνουν απολαύσεις, βάθος και δύναμη για το τραγούδι κάποιου μελλοντικού ποιητή που θα σηκωθεί κάποτε και θα μιλήσει για ανείπωτες χαρές. Και προσκαλούν το μέλλον. Και αν ακόμη κάνουν λάθος και αγκαλιάζονται στα τυφλά, το μέλλον θα έρθει οπωσδήποτε. 'Ενας νέος άνθρωπος ορθώνεται, και στην αρχή της σύμπτωσης, που εδώ φαίνεται ολοκληρωμένη, ξυπνάει ο Νόμος που οδηγεί κάθε ανθεκτικό, γερό σπέρμα προς το ωάριο που, ανοιχτό, το περιμένει. Μη σας παρασέρνει η επιφάνεια. στο βάθος τα πάντα είναι Νόμος. Και αυτοί που ζουν άστοχα και λειψά το μυστικό [και είναι πάρα πολλοί] το χάνουν μόνον για τον εαυτό τους και το δίνουν, χωρίς βεβαίως να γνωρίζουν, παρακάτω, όπως ένα κλειστό γράμμα. Και προπάντων μη σας βασανίζει το πλήθος των ονομάτων και η πολυπλοκότητα των διαφόρων περιπτώσεων. 'Ισως τα πάντα κυβερνάει μια μεγάλη μητρότητα, σαν ένας συλλογικός πόθος. Η ωραιότητα της παρθενίας, μιας ύπαρξης "που [όπως πολύ όμορφα το λέτε] δεν έδωσε ακόμη τίποτε", είναι μητρότητα που προαισθάνεται και προετοιμάζεται, που φοβάται και ποθεί. Και η ωραιότητα της μητέρας είναι η υπηρετούσα μητρότητα που στην ψυχή της γιαγιάς είναι πλέον μια μεγαλόπρεπη θύμηση. Και στον άντρα υπάρχει, μου φαίνεται, μητρότητα, σαρκική και πνευματική. Το γόνεμά του είναι επίσης ένα είδος γέννησης. Και είναι γέννηση, όταν δημιουργεί από εσώτατη πληρότητα. Και ίσως είναι τα γένη συγγενικότερα απ' ό,τι νομίζει κανείς, και η μεγάλη ανανέωση του κόσμου ίσως στηριχθεί σε τούτο, ότι ο άντρας και η γυναίκα, απελευθερωμένοι από όλα τα ψευδή συναισθήματα και δυσαρέσκειες, θα αποζητήσουν ο ένας τον άλλον, όχι πλέον σαν αντίπαλοι, αλλά σαν αδέρφια και καλοί γείτονες και θα σμίξουν, σαν άνθρωποι, για να σηκώσουν απλά, σοβαρά και υπομονετικά το βάρος της σάρκας που φέρνουν.
'Ομως τα πάντα, οτιδήποτε ίσως γίνει δυνατό κάποτε στους πολλούς, μπορεί ήδη τώρα να προετοιμάζει ο ερημίτης και να χτίζει με τα χέρια του που εξαπατούνται λιγότερο. Γι' αυτό, αγαπητέ κύριε, αγαπήστε τη μοναξιά σας και υπομείνετε τον πόνο που σας ποτίζει με συνήθως καλόηχο παράπονο. Αφού αυτοί που είναι κοντά σας, λέτε, είναι μακριά, τότε αυτό δείχνει ότι αρχίζουν να απομακρύνονται από σας. Και όταν η απόστασή σας μεγαλώσει, τότε η περίμετρός σας θα βρίσκεται ήδη κάτω από τα αστέρια και θα είναι πολύ μεγάλη. Χαρείτε αυτό το άπλωμά σας, όπου βέβαια κανέναν δεν μπορείτε να πάρετε μαζί σας. Και να είστε καλός μ' εκείνους που μένουν πίσω και να είστε σίγουρος και ήσυχος απέναντί τους και να μην τους τυραννάτε με τις αμφιβολίες σας και να μην τους τρομάζετε με την αδιαλλαξία ή τον ενθουσιασμό σας που, ενδεχομένως, δεν θα μπορούσαν να κατανοήσουν. Επιζητήστε μ' αυτούς μια κάποια απλή και πιστή επικοινωνία που δεν είναι ανάγκη να αλλάξει, επειδή εσείς θα διαμορφώνεστε συνεχώς. Αγαπήστε σ' αυτούς τη ζωή σε μια άλλη μορφή και να δείχνετε κατανόηση στους γέρους ανθρώπους που φοβούνται τη μοναξιά που εσείς της έχετε εμπιστοσύνη. Αποφεύγετε να τροφοδοτείτε το δράμα μεταξύ γονέων και παιδιών που είναι πάντα οξυμένο - αναλώνει τεράστια δύναμη των παιδιών και κατατρώει την αγάπη των γονέων που υπάρχει και ζεσταίνει ακόμα και όταν δεν μπορεί να καταλάβει. Μην απαιτείτε από αυτούς καμιά συμβουλή και ούτε να υπολογίζετε σε κάποια τους κατανόηση. όμως πιστέψτε σε μια αγάπη που διαφυλάγεται για σας ωσάν ένα κληροδότημα και πιστέψτε ότι σ' αυτή την αγάπη υπάρχει μια δύναμη και μια ευχή απ' όπου δεν πρέπει να απομακρυνθείτε με σκοπό να πάτε πολύ μακριά!
Τετάρτη 4 Αυγούστου 2010
"Η ΕΥΧΗ ΤΟΥ ΟΔΥΣΣΕΑ"
"..Αν υπήρξε μια στιγμή,
που ήλιος μου τύφλωσε τα μάτια,
άνεμος μου πήρε την ανάσα,
κύμα με πλημμύρισε,
ήταν το μηδέν στο χρόνο που σε φίλησα.
Και ακόμα και αν
η περιστροφή του πλανήτη
γυρίσει ανάποδα,
θα πορευτώ κόντρα
στους νέους νόμους της φύσης,
για να γείρω στο πλευρό σου.
Ποτέ η Ιθάκη δεν ήταν τόπος,
ήταν η αγκαλιά της Πηνελόπης…
Και να ’μαι τώρα,
δίχως πλήρωμα και συντρόφους,
κατακτητής και ηττημένος,
γονυπετής στην αυλή σου"
Στέφανος Μυτιληναίος
Δημοσίευση ανάρτησης
.....μα της θάλασσας οι δρόμοι είν'στο χέρι του Θεού!!
Η ΦΡΕΓΑΔΑ «Η βουή του μύθου» Νίκου Ξυδάκη (1996) Μουσική: Νίκος Ξυδάκης - Στίχοι: Θοδωρής Γκόνης Τραγούδι: Νίκος Ξυδάκης & Μελίνα Κανά Μια βασιλική φρεγάδα με μεταξωτά πανιά, ξάρτια, αντένες και κατάρτια, λάμπουν μέσα στα νερά. Σκίζει ο θαλασσομάχος τον γαλάζιο ουρανό κι η μανούλα του στο μώλο του φωνάζει στο καλό. Τραγουδάνε τα κορίτσια το σκοπό του γυρισμού, μα της θάλασσας οι δρόμοι είν' στο χέρι του Θεού. Μια βασιλική φρεγάδα με μεταξωτά πανιά, ανεμόσκαλες και στράλια λάμπουν μέσα στα νερά. Σκίζει ο θαλασσομάχος τον γαλάζιο ουρανό κι η μανούλα του στο μώλο του φωνάζει στο καλό. Τραγουδάνε τα κορίτσια το σκοπό του γυρισμού, μα της θάλασσας οι δρόμοι ειν' στο χέρι του Θεού.
ΤΟ ΛΕΥΚΟ ΤΟ ΚΥΠΑΡΙΣΣΙ «Η βουή του μύθου» Νίκου Ξυδάκη (1996) Μουσική: Νίκος Ξυδάκης - Στίχοι: Θοδωρής Γκόνης Το λευκό το κυπαρίσσι η κρυφή πηγή ειν' του χάροντα η βρύση η παντοτινή Όσο κι αν διψάει η ψυχή σου δροσερό νερό μην το σβήνεις το κορμί σου στο ποτάμι αυτό Όσο καίγεσαι και θέλεις φως και ξαστεριά μην αλλάζεις τη φωτιά σου με τη λησμονιά.
Τρίτη 3 Αυγούστου 2010
Γιατί μοναδικός σκοπός του ανθρώπου είναι η γνώση του εαυτού του
Οποιος γνωρίζει τους αλλους είναι σοφός
Οποιος γνωρίζει τον εαυτό του είναι φωτισμενο (Ταό Τε Κινγκ,33)
Υπο το φως της κατανόησης που τόσο η αποκάλυψη,όσο και η διανοητική θέαση έχουν προσφέρει ανα τους αιώνες σχετικά με τη φύση του ανθρώπου,η απάντηση στο ερώτημα που τέθηκε παραπώνω,»μπορούμε άρραγε να ξέρουμε αν η επιστημονική γνώση που αποκτόυμε συλλαμβάνει μια ουσιαστική διάσταση του ανθρώπου;»μπορεί να είναι μόνο η εξής.
Δεν μπορούμε να αποκτήσουμε μια ουσιαστική γνώση του ανθρωπους αν η μέθοδός μας βασίζεται στην εξωτερίκευση του εσώτερου έιναι του ανθρώπου.,κι όταν θεωρούμε αυτόν τον εξωτερικευμένο άνθρωπο,τον άνθρωπο που στέκεται στο στεφάνι του τροχού «της ύπαρξης» ως το υποκείμενο που γνωρίζει.Για να έχει ο όρος»ουσιστικό»κάποιο νόημα,πρέπει να συσχετιστεί με την ουσία ,με το κέντρο ή τον άξονα που γεννά συγχρόνως τις ακτίνες και το στεφάνι.Μόνο το ανώτερο μπορεί να κατανοήσει το κατώτερο,γιατι κατανοώ σημαίνει στην κυριολεξία «πεικλείω» και μόνο αυτό που βρίσκεται σε ένα ανώτερο επίπεδο ύπαρξης μπορεί ν απερικλείει ό,τι βρίσκεται χαμηλότερα.
Ο άνθρωπος συντιθεται από σώμα,ψυχή και δάνοια,η οποία είναι συγχρόνως πάνω από τον άνθρωπο και στο κέντρο της υπαρξής του.Η ουσία του ανθρώπου,αυτό που είναι «ουσιαστικό» στην ανθρώπινη φύση,μπορεί να κατανοηθέι μόνο μ ετην διάνοια,μέσω του «οφθαλμού τηςκαρδιάς» με την παραδοσιακή έννοια,γιατί η διάνοια έιναι το κέντρο της ύπαρξης του ανθρώπου και συγχρόνως περικλέιει όλα τα επίπεδα της ύπαρξής του.Απο την στιγμή που ο οφθαλμός της καρδιάς κλεισει και ηλειτουργία της διανόησης με την αρχική της έννοια,ατροφήσει,δεν είναι δυνατόν να αποκτηθεί μια ουσιαστική γνώση του ανθρώπου.Η αντανάκλαση της διάνοιας στο επίπεδο της ψυχής και του νου,η οποί α είναι η λογική,δεν μπορεί ποτε να φτάσει στην ουσία του ανθρωπου ή στην ουσία οποιουδήποτε πράγματος,ανεξάρτητ από το πόσο εφαρμοζει την παρατήρηση.
Μπορεί να αποκτήσει περιφερειακή γνωση των συμβεβηκότων των αποτελεσμάτων ή της εξωτερική ςσυμπριφοράς όμως δεν θα φτάσει στην γνώση της ουσίας.Η λογική ,εφόσον διαχωριστεί από το καθοδηγητικό Φώς της διάνοιας,μπορεί στην καλύτερη περίπτωση να επι βεβεβαίωσε την ύπαρξη των noumena,των ουσιών των πραγμάτων ,όπως βλεππουμε στην φιλοσοφία του Καντ,όμως αδυνατεινα γνωρίσει αυτήν την ουσία.Ουσιαστική γνώση είναι αυτή που τελικά βασίζεται στην ταυτότητα γιγνώσκοντος και γιγνωσκομένου,που καίγεται από την φωτιά της γνώσης καθ’αυτής.
Ο άνθρωπος βρίσκεται στην ιδιαίτερα πλεονεκτική θέση να μπορει να γνωρίσει την ουσία ενός πράγματος,δηλαδη του Εαυτού του, ΑΡΚΕΙ να υπερνικήσει την ψευδάισθηση του να εκλαμβάνει,για να χρησιμοποιήσουμε Βεδαντικούς όρους,την εξωτερικευμένη και αντικειμενοποιημένη εικόνα του εαυτού του ως τον πραγματικό του Εαύτό,τον Εαυτό που λόγω της φύσης του,δεν μπορεί να εξωτερικευτεί.Η επιστημονική γνώση,όπως και κάθε άλλη μορφή γνώσης που βασίζεται εξ ορισμου στη διάκριση μεταξύ ενός αντικειμένου που γιγνώσκει και ενός αντικειμένου που γιγνώσκεται,πρέπει αναγκαστικά να αρκεστεί σε μια γνώση περιφερειακή και όχι ουσιατική.
Σύγχρονος Ανθρωπος
Seyyed Hossein Nasr
Σαγαπώ γιατί είσαι ωραία...Ψυχή!!
Αφιερωμένο στους Ανθρωπους της ζωής μου.
Σε όσους ειναι μακριά "κοντά"μου τοσα χρόνια....ορατά κι αόρατα.
Εγγραφή σε:
Αναρτήσεις (Atom)